Δύο διαταραχές άγχους μαζί.

Ένα συχνό χαρακτηριστικό στην κλινική εικόνα των ανθρώπων με διαταραχές άγχους είναι η συνύπαρξη μιας διαταραχής άγχους με μια δεύτερη διαταραχή άγχους στον ίδιο άνθρωπο την ίδια χρονική περίοδο. Το πιο κλασσικό παράδειγμα είναι αυτό της ταυτόχρονης διάγνωσης:

1. της διαταραχής πανικού με αγοραφοβία και
2. της γενικευμένης διαταραχής άγχους.

 Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αποτελεσματική και ολοκληρωμένη θεραπεία της μιας διαταραχής ΠΑΝΤΑ εξαρτάται από την αποτελεσματική θεραπεία και της άλλης. Αν αυτή η δεύτερη διαταραχή δεν εντοπισθεί καθαρά, αν δεν εξηγηθεί στον ασθενή το πλήρες μέγεθος και τα ακριβή χαρακτηριστικά της διπλής δυσκολίας που του συμβαίνει και αν δεν αντιμετωπισθούν πλήρως και οι δύο δυσκολίες και στα συμπτώματά τους και στα αίτιά τους τότε ένα από τα παρακάτω θα συμβεί:

1. Η διαταραχή για την οποία ζήτησε βοήθεια ο ασθενής θα αντιμετωπισθεί μόνο ανακουφιστικά και η υποτροπίασή της είναι θέμα χρόνου. Σε αυτή την περίπτωση, η χρονιότητα του προβλήματος αρχίζει και εγκαθίσταται στον οργανισμό του ασθενούς.
2. Η θεραπεία δεν θα πετύχει καθόλου, καθώς η αντιμετώπιση της μιας διαταραχής θα εμποδίζεται από την παρουσία της άλλης.

Για να δούμε ένα παράδειγμα που φωτίζει την πρώτη πιθανότητα της ανακουφιστικής μόνο αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Υποθέσαμε ότι ένας άνθρωπος υποφέρει από διαταραχή πανικού με αγοραφοβία (1) και από διαταραχή κοινωνικής φοβίας (2). Η επιτυχής αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού, που αποτελούν το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής πανικού, και η μείωση ή και καθολική εξαφάνισή τους θα αποτελέσει ενθαρρυντική αρχή για την αντιμετώπιση και του αγοραφοβικού στοιχείου του προβλήματος που είναι το δυσκολότερο για τον ασθενή βιωματικά και για τον θεραπευτή τεχνικά.

Ωστόσο, η ταυτόχρονη παρουσία της δεύτερης διαταραχής (της κοινωνικής φοβίας) μπορεί να εμποδίσει καθοριστικά τη μείωση της αγοραφοβικής συμπτωματολογίας και να αναστείλει την ολοκληρωμένη θεραπεία της διαταραχής πανικού με αγοραφοβία, δηλαδή της πρώτης διάγνωσης. Είναι πιθανό να συμβεί αυτό εύκολα γιατί οι κλινικές εικόνες της αγοραφοβίας και της κοινωνικής φοβίας είναι πολύ συγγενείς συμπτωματολογικά ΟΤΑΝ ΟΙ ΔΥΟ ΑΥΤΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ και είναι δυσδιάκριτες διαγνωστικά.

Στην περίπτωση αυτή, ο ασθενής μπορεί να αποφασίσει ότι ποτέ δεν θα ξεπεράσει το πρόβλημά του εντελώς (ειδικά αν κάποιος ειδικός ή κάποιος φίλος ή γνωστός του τού είχαν πει κάποτε κάτι τέτοιο ή το είχε διαβάσει στο διαδίκτυο σε κανένα ιστοτόπο όπου ο καθένας εκφράζει τον πόνο του και την απογοήτευσή του). Η συνήθης συνέπεια είναι ότι η θεραπεία έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα, όχι γιατί αυτά τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται ποτέ εντελώς, όπως έμαθε να πιστεύει ο ασθενής του παραδείγματός μας. Είχε μειωμένη αποτελεσματικότητα γιατί η κατανόηση του ασθενούς για το πρόβλημά του ήταν ελλιπής ακριβώς σε εκείνο το σημείο στο οποίο θα αποφασιζόταν η διατήρηση ή η διάψευση της σιωπηλής αγωνίας του ότι ποτέ δεν θα τα καταφέρει να γίνει εντελώς καλά.

Η άγνοια των καθοριστικών πληροφοριών επέτρεψε την ανεξέλεγκτη ενεργοποίηση της  αποθαρρυντικής πίστης ότι αυτά τα πράγματα δεν θεραπεύονται, όταν η θεραπεία εστίασε στο δύσκολο αγοραφοβικό πεδίο. Με άλλα λόγια, όταν η θεραπεία εστίασε στην αντιμετώπιση της αγοραφοβίας, η παρουσία του κοινωνικού άγχους (της δεύτερης διαταραχής άγχους) έκανε περισσότερο δύσκολη την αντιμετώπιση της αγοραφοβίας (της πρώτης διαταραχής) από όσο δύσκολη θα ήταν αν ήταν η μοναδική διάγνωση.

Σε περιπτώσεις διπλής διάγνωσης διαταραχών άγχους είναι πολύ περισσότερο απαραίτητη η ολοκληρωμένη ενημέρωση τους ασθενούς από όσο απαραίτητη είναι αυτή η ενημέρωση σε περιπτώσεις μιας διάγνωσης. Ειδικά, όταν η φύση της συνοσηρότητας είναι πιθανό να δράσει καταλυτικά στην μείωση της αποτελεσματικής θεραπευτικής βοήθειας.

Ρωτήστε τον ειδικό:

1. Αν η πρωταρχική διάγνωση εκφράζει όλο το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζετε ή αν έχει στο μυαλό του και συνοδές δυσκολίες.
2. Ποια είναι τα δύσκολα σημεία της θεραπείας.
3. Πώς πρέπει να αντιδράσετε όταν η θεραπεία έρθει σε αυτά τα σημεία.

Ενημερώστε τον ειδικό:

1. Αν σκέφτεστε συχνά ότι δεν θα τα καταφέρετε στην θεραπεία σας.