Συνοσηρότητα

Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας κατηγοριοποιούν και απομονώνουν τα ψυχολογικά φαινόμενα με σκοπό να τα μελετήσουν με λεπτομέρεια και να τα κατανοήσουν καλύτερα. Για παράδειγμα, μια έρευνα που θέλει να μάθει για τις συνέπειες της διαταραχής του πανικού στην ζωή της οικογένειας θα προσπαθήσει να εντοπίσει ανθρώπους που υποφέρουν μόνο από διαταραχή πανικού. Έτσι, θα μπορέσει η έρευνα να  ανακοινώσει με σιγουριά ότι οι συνέπειες της διαταραχής του πανικού στην οικογενειακή ζωή που ανακάλυψε οφείλονται πραγματικά στη διαταραχή πανικού και όχι σε άλλες διαταραχές.

Ωστόσο, η πραγματικότητα στην έρευνα είναι διαφορετική από την πραγματικότητα στην θεραπεία. Στην έρευνα μπορεί ο ερευνητής να μελετήσει ανθρώπους που υποφέρουν μόνο από πανικό. Στην θεραπεία όμως, ένας άνθρωπος που ζητά βοήθεια μπορεί να υποφέρει μόνο από πανικό αλλά μπορεί συχνότερα να υποφέρει από πανικό και κάτι ακόμα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από διάφορα συστήματα που το καθένα έχει τη δική του λειτουργία. Ωστόσο, η λειτουργία ενός συστήματος δεν είναι απομονωμένη από τη λειτουργία των διπλανών του συστημάτων. Μερικές φορές η λειτουργία ενός συστήματος επηρεάζει ένα άλλο ή επηρεάζεται από αυτό το άλλο.

Για να το καταλάβουμε καλύτερα μπορούμε να παραλληλίσουμε τον ανθρώπινο οργανισμό με ένα διαμέρισμα. Σε ένα διαμέρισμα-ανθρώπινο οργανισμό συνήθως κατοικούν περισσότεροι από ένας άνθρωποι-συστήματα του οργανισμού. Οι άνθρωποι-συστήματα του οργανισμού έχουν αυτονομία στη ζωή τους μέσα στο διαμέρισμα αλλά έχουν και αλληλεξάρτηση. Για παράδειγμα, αν κάποιο βράδυ αργά ένα άνθρωπος στην κουζίνα του διαμερίσματος κλείσει το φως, ένα άλλος άνθρωπος που κάνει ντους στο μπάνιο θα συνεχίσει να βλέπει κανονικά. Αν όμως αυτός που είναι στην κουζίνα ανοίξει τη βρύση αυτός που κάνει ντους θα νιώσει αλλαγή στη θερμοκρασία του νερού. Στο διαμέρισμα υπάρχει αυτονομία στη χρήση του ρεύματος. Στη χρήση του νερού όμως μολονότι υπάρχει αυτονομία (και αυτός που είναι στην κουζίνα μπορεί να έχει νερό και αυτός που είναι στο μπάνιο μπορεί να έχει νερό) υπάρχει και αλληλεξάρτηση (ανοίγοντας τη βρύση στην κουζίνα μπορεί να καεί αυτός που κάνει μπάνιο).

Στον ανθρώπινο οργανισμό, μια διαταραχή άγχους μπορεί να υπάρχει αυτόνομα, χωρίς άλλες ψυχικές συνέπειες εκτός από αυτές που οφείλονται στην συγκεκριμένη διαταραχή άγχους.  Άλλες πάλι φορές μια διαταραχή άγχους μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξη μιας επιπρόσθετης ψυχολογικής δυσκολίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης της διαταραχής άγχους μπορεί να εξαρτάται και από την αντιμετώπιση της επιπρόσθετης δυσκολίας. Για παράδειγμα, αν ένας άνθρωπος πάσχει από διαταραχή πανικού και μείζονα καταθλιπτική διαταραχή η αποτελεσματικότητα της θεραπείας της διαταραχής πανικού εξαρτάται και από τον έλεγχο της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής. Είναι σαν να πρόκειται να γίνει μια εγχείρηση καρδιάς σε άνθρωπο με χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια. Για να πετύχει η θεραπεία της καρδιάς πρέπει να συνυπολογιστεί η αναπνευστική δυσκολία κατά τη διάρκεια της εγχείρησης.

Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας, ερευνητές και θεραπευτές, θέλουν δώσουν ένα όνομα στο φαινόμενο της αυτονομίας και της αλληλεξάρτησης των ψυχικών διαταραχών. Η λέξη που επέλεξαν είναι αυτή της συν-νοσηρότητας. Συνοσηρότητα σημαίνει ότι ένας επιστήμονας που αναλαμβάνει να βοηθήσει έναν άνθρωπο με δυσκολίες στο πεδίο της αγχωτικότητας, εκτός από το να καταλάβει ποια είναι η θεμελιώδης δυσκολία του ανθρώπου (πρωταρχική διάγνωση) προσπαθεί να διερευνήσει και ποια ή ποιες άλλες δυσκολίες θα μπορούσαν να εμποδίσουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαταραχής του άγχους (ολοκληρωμένη διάγνωση). Από την κατανόηση αυτή στο μυαλό του ειδικού και την καλή «μετάγγιση» αυτής της κατανόησης στο μυαλό του ανθρώπου που ζητά τη βοήθεια εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό η επιτυχία της προσπάθειας.

Ρωτήστε τον ειδικό:

1. Ποια είναι η διάγνωσή σας.
2. Πώς πρέπει να σκέφτεστε τη διάγνωσή σας.
3. Τι άλλο πιθανόν εντοπίζει σε εσάς ή στις συνθήκες της ζωής σας που θα μπορούσαν να δυσκολέψουν την θεραπεία.